top of page
Search
  • Writer's pictureAnshul P

RV 1.40.5


Rig Ved 1.40.5



प्र नू॒नं ब्रह्म॑ण॒स्पति॒र्मंत्रं॑ वदत्यु॒क्थ्यं॑ ।

यस्मि॒न्निंद्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा दे॒वा ओकां॑सि चक्रि॒रे ॥


Translation:


ब्रहणस्पती - Brahanaspati dev.


उक्यथे - To praise.


मंत्रम - With mantras.


नूनम - Certainly.


प्र वदति - To pronounce.


यस्मिन - In which.


इन्द्रः - Indra.


वरूणः - Varun.


मित्रः - Mitra.


अर्यमा - Aryaama.


देवाः- Of devtas.


ओकांसि - Residence.


चक्रिरे - To build.


Explanation:Brahanaspati Certainly recites those mantras methodically in which Indra, Mitra, Varun and Aryama reside.


Deep meaning: Here it says that the various devtas look after various departments. So also the Acharya's role is also important. On the basis of your lernings he decides whether to follow karmakand or to follow the Upasana way. In the Upasana marg you have to cleanse your inner inclinations and in Karmakand you have to cleanse the impurities of your heart. But you have to strictly adhere to it.





#मराठी


ऋग्वेद १.४०.५


प्र नू॒नं ब्रह्म॑ण॒स्पति॒र्मंत्रं॑ वदत्यु॒क्थ्यं॑ ।

यस्मि॒न्निंद्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा दे॒वा ओकां॑सि चक्रि॒रे ॥


भाषान्तर :


ब्रहणस्पती - ब्रहणस्पती देव.


उक्यथे - प्रशंसा करणे.


मंत्रम - मंत्रांचा.


नूनम - अवश्य.


प्र वदति - उच्चारण.


यस्मिन - ज्याचे.


इन्द्रः - इन्द्र.


वरूणः - वरूण.


मित्रः - मित्र.


अर्यमा - अर्यमा.


देवाः- देवांना.


ओकांसि - निवास.


चक्रिरे - बनवून घेणे.


भावार्थ:ब्रहणस्पती निश्चितच अश्या मंत्रांचा विधिपूर्वक उच्चारण करत आहेत ज्या मंत्रांमधे इन्द्र, मित्र, वरूण आणि अर्यमा निवास करतात.


गूढार्थ: इथे म्हटलेले आहे की वेगवेगळ्या कार्यासाठी वेगवेगळ्या देवतांचे विभाग असतात .ह्याच प्रमाणे आचार्याची भूमिका असते.ते आमची भूमि बघून निर्णय घेतात की आम्ही उपासनाचे अधिकारी आहोत की कर्मकांडचे. उपासनाच्या माध्यमातून आपले चित्त शुद्ध केले पाहिजे आणि कर्मकांडाने हृदयाचे मल काढून स्वच्छ केले पाहिजे. नंतर दृढ बुद्धी ने त्याला दूर करावे.



#हिन्दी


ऋग्वेद १.४०.५


प्र नू॒नं ब्रह्म॑ण॒स्पति॒र्मंत्रं॑ वदत्यु॒क्थ्यं॑ ।

यस्मि॒न्निंद्रो॒ वरु॑णो मि॒त्रो अ॑र्य॒मा दे॒वा ओकां॑सि चक्रि॒रे ॥


अनुवाद:


ब्रहणस्पती - ब्रहणस्पती देव।


उक्यथे - प्रशंसा करना।


मंत्रम - मंत्र से।


नूनम - अवश्य ही।



प्र वदति - उच्चारण करना।


यस्मिन - जिसमें।


इन्द्रः - इन्द्र।


वरूणः - वरूण।


मित्रः - मित्र।


अर्यमा - अर्यमा।


देवाः- देवो ने।


ओकांसि - निवास करना।


चक्रिरे - बनाना।


भावार्थ:ब्रहणस्पती निश्चय ही ऐसे मंत्रों को विधिवत उच्चारित करते हैं जिन मंत्रों में इन्द्र, मित्र, वरूण और अर्यमा निवास करते हैं।


गूढ़ार्थ:यहाँ अलग-अलग कार्य के लिये अलग-अलग देवताओं को विभाग दिया गया है ।ठीक इसी प्रकार आचार्य की भूमिका रहती है ।वह हमारी भूमि को देखकर तय करता है कि वह उपासना का अधिकारी है या कर्म कांड का।उपासना के द्वारा अपने चित्त को शुद्ध करें और कर्मकांड से ह्रदय के मल को साफ करें ।फिर दृढ बुद्धि के द्वारा उसे दूर करें।


Instagram link👇

https://www.instagram.com/p/CMcyGeFBG8H/?igshid=1768hyntig7ti


Facebook link👇

https://www.facebook.com/101109158470723/posts/213855947196043/


📸 Credit - sipomatic (Instagram handle)

45 views0 comments

Recent Posts

See All
Post: Blog2_Post
bottom of page