top of page
Search
Writer's pictureAnshul P

RV 1.40.7

Updated: Mar 18, 2021


Rig Ved 1.40.7


Parmatma is the one who can provide everything, be it a boon or any other thing. Such Pitamah or Narayan or Tridev are one although they reflect seperate entities. In their undivided form they fulfill all our wishes thus making us complete or पूर्ण काम. Due to this we acquire totally true self or become सत्य संकल्प. This makes us happy and satisfied.


को दे॑व॒यंत॑मश्नव॒ज्जनं॒ को वृ॒क्तब॑र्हिषं ।

प्रप्र॑ दा॒श्वान्प॒स्त्या॑भिरस्थितांत॒र्वाव॒त्क्षयं॑ दधे ॥


Translation:


देवयन्तम् - One aspiring devtas


जन्म् - Near people.


अन्तर्वावत् - Who.


क्षयम - For downtrodden.


दधे - To carry.


कः - Who.


अश्नवत् - To spread.


वृक्तबर्हिषम - The yajmans plucking kush grass.


दाश्वान् - One distributing Havi.


यस्तयाभिः - One with Ritwiks.


प्रप्र अस्धित - Wealthy.


Explanation: Who will aspire to attain the divinity of devtas, Brahanaspati dev. Who will come near the one putting down the kush mat, Brahanaspati dev. The Havi giving Yajaks get shelter in the homes for their children and cattle.


Deep meaning: Parmatma is the one who can provide everything, be it a boon or any other thing. Such Pitamah or Narayan or Tridev are one although they reflect seperate entities. In their undivided form they fulfill all our wishes thus making us complete or पूर्ण काम. Due to this we acquire totally true self or become सत्य संकल्प. This makes us happy and satisfied.


📸 Credit - Kamesh sir





#मराठी



ऋग्वेद १•४०•७


को दे॑व॒यंत॑मश्नव॒ज्जनं॒ को वृ॒क्तब॑र्हिषं ।

प्रप्र॑ दा॒श्वान्प॒स्त्या॑भिरस्थितांत॒र्वाव॒त्क्षयं॑ दधे ॥

भाषान्तर:


देवयन्तम् - देवांची अभिलाषा करणारे.


जन्म् - लोकांबरोबर.


अन्तर्वावत् - कोण.


क्षयम - गुहा ला पण.


दधे - धारण करणे.


कः - कोण.


अश्नवत् - व्याप्त असणे.


वृक्तबर्हिषम - दूर्वा तोडून देणारे यजमान.


दाश्वान् - हवि देणारे.


यस्तयाभिः - ऋत्विकांन बरोबर चालणारा.


प्रप्र अस्धित - धन युक्त.


भावार्थ:देवत्वाची कामना करणार-यांचे जवल कोण येणार (ब्रहणस्पती देव)कुश गवताचे आसन करणार-यांचे जवल कोण येणार. ब्रहणस्पती येणार. आपल्या द्वारे हवि देणारे याजक आपल्या संतानांसाठी व पशूंसाठी घरात आसरा देतात.


गूढार्थ:असे जे सर्व काही देउ शकतात असे पितामह किंवा नारायण किंवा परमात्मा किंवा त्रिदेव आहेत जे वेगवेगळे असून ही अविभक्त आहेत. ते आमच्या समस्त कामनांची पूर्तता करतात आणि आम्हास पूर्णत्वास नेतात. त्यामुळे सत्य संकल्प होतो.ह्या पद्धतीने आम्ही आनंदी समाधानी होतो.



#हिन्दी


ऋग्वेद १•४०•७


को दे॑व॒यंत॑मश्नव॒ज्जनं॒ को वृ॒क्तब॑र्हिषं ।

प्रप्र॑ दा॒श्वान्प॒स्त्या॑भिरस्थितांत॒र्वाव॒त्क्षयं॑ दधे ॥


अनुवाद:


देवयन्तम् - देवों की अभिलाषा करनेवाले।


जन्म् - जन के पास।


अन्तर्वावत् - कौन।


क्षयम - गुह को भी।


दधे - धारण करना।


कः - कौन।


अश्नवत् - व्याप्त करना।


वृक्तबर्हिषम - कुश तोडनेवाले यजमान के ।


दाश्वान् - हवि देनेवाले।


यस्तयाभिः - ऋत्विकों के साथ वाले।


प्रप्र अस्धित - धन से युक्त।


भावार्थ:देवत्व की कामना करनेवालो के पास भला कौन आयेगा?( ब्रहणस्पती आयेंगे) कुश आसन बिछाने वाले के पास कौन आयेगा, ब्रहणस्पती आयेंगे ।आपके द्वारा हवि देनेवाले याजक अपनी संतानों, पशुओं के निमित्त उस घर में आश्रय पाते हैं ।


गूढ़ार्थ:ऐसे जो सब कुछ दे सकते हैं या जिनके पास वरदान देने की शक्ति है ऐसे पितामह या नारायण या परमात्मा या त्रिदेव हैं ये अलग-अलग होते हुए भी अविभक्त हैं तो यह अविभक्त होते हुए हमारी समस्त कामनाओं की पूर्ति करके हमें पूर्ण काम बना देते हैं । पूर्ण काम होने के नाते हम सत्य संकल्प हो जाते हैं ।इस तरह से हम संतुष्ट हो जाते हैं।



29 views0 comments

Recent Posts

See All

Comments


Post: Blog2_Post
bottom of page