top of page
Search
  • Writer's pictureAnshul P

RV 1.45.9


Rig Ved 1.45.9


Here morning means initial stages of light. So here we attain truth from untruth and light or knowledge from darkness or ignorance. Shruti says "तमसो मा ज्योतिर्गमय, मृत्यो मा सद्ग अमृतमय।"

To attain this Yagya is the best way of human pursuit. Yagya comprises of Dev puja, Sangatikaran / Unification and Daan / Produce a beneficial product or effort. The synthesis of all three will make us attain total Knowledge or illumination. This should be the perseverance.


प्रा॒त॒र्याव्णः॑ सहस्कृत सोम॒पेया॑य संत्य ।


इ॒हाद्य दैव्यं॒ जनं॑ ब॒र्हिरा सा॑दया वसो ॥


Translation;


सहस्कृत - Churned by wood.


सन्तय - One giving results.


वसो - For residence purpose.


इह - This.


अद्य - Today.


सोमपयाय - To drink Somras.


प्रातर्याव्ण - Devtas appearing in the morning.


दैव्यम् - Devtas.


जनम् - People.


बर्हि - On Kusha.


आ सादय - From all four sides.

Explanation;Oh the strong Agnidev! You are the master of wealth and are generous too. We request you to bring the morning rising Devtaas on this Yagyasthal for drinking Somras and make them sit on the mat made of Kush grass.


Deep meaning:- Here morning means initial stages of light. So here we attain truth from untruth and light or knowledge from darkness or ignorance. Shruti says "तमसो मा ज्योतिर्गमय, मृत्यो मा सद्ग अमृतमय।"

To attain this Yagya is the best way of human pursuit. Yagya comprises of Dev puja, Sangatikaran / Unification and Daan / Produce a beneficial product or effort. The synthesis of all three will make us attain total Knowledge or illumination. This should be the perseverance.


#हिंदी and #मराठी translation in facebook page👇

https://www.facebook.com/100063916951422/posts/217748303699067/


Instagram link👇

https://www.instagram.com/p/CTAUV8dsBaH/?utm_medium=copy_link




📸 Credit - agora_sivam. (Instagram handle)




ऋग्वेद१.४५.९


प्रा॒त॒र्याव्णः॑ सहस्कृत सोम॒पेया॑य संत्य ।

इ॒हाद्य दैव्यं॒ जनं॑ ब॒र्हिरा सा॑दया वसो ॥




सहस्कृत - काष्ठ द्वारे


सन्तय - फलदाता.


वसो - निवास करण्यासाठी.


इह - ह्या.


अद्य - आज.


सोमपयाय - सोमप्राशन.


प्रातर्याव्ण - प्रातःकाळी येणाऱ्या देव.


दैव्यम् - देव.


जनम् - लोकांच्या.


बर्हि - कुशाच्या वर.


आ सादय - चारही बाजूने प्राप्त.


भावार्थ;हे अग्निदेव! आपण धनाचे स्वामी आणि उदार आहात, आपल्यास निवेदन आहे की प्रातःकाळी यज्ञ स्थळावर येणाऱ्या देवतांना बोलवून कुशाच्या आसनावर बसवावे,


गूढार्थ; प्रातः काळ म्हणजे अंधकार दूर होण्याची प्रारंभिक अवस्था, इथे ह्याचे तात्पर्य अज्ञान दूर होणे, श्रुतीत म्हटले आहे


तमसो मा ज्योतिर्गमय, मृत्यो मा सद्ग अमृतमय।


म्हणजे असत्त्या हून सत्त्याची प्राप्ती आणि अंधकार मधून प्रकाशाची प्राप्ती होते, मृत्यू पासून मक्ति मिळो आणि अमृताची प्राप्ती होवो. ह्या साठी यज्ञ रुपी पुरुषार्थ केला जात आहे. यज्ञ म्हणजे देवपूजा, संगति करणं, आणि दान, इथे दान म्हणजे स्वतः काही देउ किंवा करु, देवपूजा म्हणजे प्रार्थना आणि संगती करण म्हणजे विवेक, हे तिघांच्या समन्वयतून आमच्या जीवनात संपूर्ण प्रकाशाची प्राप्ती होईल, इथे हे आग्रह केलेला आह.




#हिन्दी


ऋग्वेद१.४५.९


प्रा॒त॒र्याव्णः॑ सहस्कृत सोम॒पेया॑य संत्य ।


इ॒हाद्य दैव्यं॒ जनं॑ ब॒र्हिरा सा॑दया वसो ॥


अनुवाद;


सहस्कृत - लकड़ी के बल से मथा हुआ।


सन्तय - फल देने वाले।


वसो - रहने के लिए।


इह - इस में।


अद्य - आज।


असोखपकख कटमपयाय - सोमपान के लिए।


प्रातर्याव्ण - प्रातः काल आनेवाले देव।


दैव्यम् - देव।


जनम् - जनों के।


बर्हि - कुश के ऊपर।


आ सादय - चारो ओर से प्राप्त।


भावार्थ; हे बलवान अग्निदेव! आप धन के स्वामी और दानशील हैं। आप से निवेदन है कि प्रातःकाल यज्ञस्थल पर सोमपान के लिए आनेवाले देवताओं को बुलाकर कुश के आसन पर बिठाइए।


गूढ़ार्थ;प्रातःकाल इसका अर्थ है अंधकार दूर होने की प्रारंभिक अवस्था। यहां इसका तात्पर्य अज्ञान दूर होने से है। श्रुति में कहा गया है


तमसो मा ज्योतिर्गमय, मृत्यो मा अमृतमय।

तो यहां कहा गया है कि असत से सत की प्राप्ति और अंधकार से प्रकाश की प्राप्ति होती है। मृत्यु से छुटकारा हो और अमृत की प्राप्ति हो। इसके लिए यहां यज्ञ रूपी पुरूषार्थ किया जा रहा है। यज्ञ से तातपर्य है देवपूजा, संगतिकरण और दान। यहां दान का अर्थ है सुकार्य में वस्तु या ,श्रम देना,देव पूजा का प्रार्थना से और संगतिकरण का विवेक से। इन तीनो का समन्वय से हमारे जीवन में सम्पूर्ण प्रकाश की प्राप्ति होगी। इसलिए यह आग्रह किया जा रहा है।

44 views0 comments

Recent Posts

See All
Post: Blog2_Post
bottom of page