top of page
Search
  • Writer's pictureAnshul P

RV 1.47.4

Rig Ved 1.47.4


Regarding Kush (Straw), it is said to be the most holy thing. The Straw mat or Kushasan denotes two things. One means Order or law which is opposite and the other is scriptural. Whose seat itself is the law or encompasses the shastra, that is the energy of Parmatma or Vangmay or Mantra. The connotations lead us to our target. This leads us to our ultimate goal that is to destroy vices. Like our external vices we also carry internal vices which cause lots of pain. Mind and intelligent are inert which feel no pain. The biggest pain is when our Atma is controlled by Maya which promotes doubt and ignorance. Shastra means destruction of ignorance. For this we require nearness to Guru.


त्रि॒ष॒ध॒स्थे ब॒र्हिषि॑ विश्ववेदसा॒ मध्वा॑ य॒ज्ञं मि॑मिक्षतं ।

कण्वा॑सो वां सु॒तसो॑मा अ॒भिद्य॑वो यु॒वां ह॑वंते अश्विना ॥


Translation:


त्रिषधस्ते - Established in three places.


बर्हिषी - Sitting on a Kush straw mat.


विश्ववेदसा - Oh Ashwini!


मध्वं - Sweet.


यज्ञम - Of Yagya.


मिमीक्षतम - To irrigate.


कण्वास: - Son of Kanv.


वाम - For you.


सुत सोमः - Extracted Somaras.


अभिध्य: - To denote.


युवाम - Both


हवंते - To call.


अश्विना - Ashwini Kumar's!


Explanation: Oh Ashwini Kumar! You occupy three places on the straw mat and complete the Yagya. The one who wish for themselves, those sons of Kanv are calling you to drink extracted Somaras.


Deep meaning: Regarding Kush (Straw), it is said to be the most holy thing. The Straw mat or Kushasan denotes two things. One means Order or law which is opposite and the other is scriptural. Whose seat itself is the law or encompasses the shastra, that is the energy of Parmatma or Vangmay or Mantra. The connotations lead us to our target. This leads us to our ultimate goal that is to destroy vices. Like our external vices we also carry internal vices which cause lots of pain. Mind and intelligent are inert which feel no pain. The biggest pain is when our Atma is controlled by Maya which promotes doubt and ignorance. Shastra means destruction of ignorance. For this we require nearness to Guru.


Instagram link 👇🏻


Facebook page link 👇🏻


📷 Credit - unknown (Tag or DM me to get deserved credit)





#मराठी


ऋग्वेद १.४७.४


त्रि॒ष॒ध॒स्थे ब॒र्हिषि॑ विश्ववेदसा॒ मध्वा॑ य॒ज्ञं मि॑मिक्षतं ।

कण्वा॑सो वां सु॒तसो॑मा अ॒भिद्य॑वो यु॒वां ह॑वंते अश्विना ॥


भाषान्तर:


त्रिषधस्ते - तीन स्थानांवर स्थित,

.

बर्हिषी - कुशाच्या आसनावर बसून।


विश्ववेदसा - हे अश्विनो!


माध्वं - गोड रसाचा,


यज्ञम - यज्ञाचे,


मिमीक्षतम - सिक्त करण्याची इच्छेने,


कण्वास: - कण्व ह्यांचे पुत्र।


वाम - आपन दोघांचे,


सुत सोमः -सोम काढून ठेवणे,


अभिध्य: - द्योतमान,


युवाम - आपन दोघांचे,

हवंते - आव्हान करने,


अश्विना - अश्विनी कुमार!


भावार्थ: हे अश्विनी कुमारानो!आपण तीनही स्थानांवर ठेवलेल्या कुश आसनावर बसून यज्ञाचे सिंचन करावेत, स्वयंची कामना युक्त कणवाचे वशज सोम काढून आपल्याला बोलवीत आहेत.


गूढार्थ:-इथे कुशा ला पवित्र वस्तू म्हटलेले आहे,कुशासनाचे दोन अर्थ आहेत, एक असतो की असे शासन किंव्हा आदेश जे विपरीत आहे, दुसरे म्हणजे जे शास्त्र सम्मत आहे तरी शास्त्र मध्ये ज्याचे आसन आहे किव्हा शास्त्रच जिथे समाहित आहे तेच परमात्मा ची वाणी किव्हा परा वाणी अथवा वाङ्मय आहे त्याला मन्त्र बोलला जातो। ह्या मंत्रांचे अर्थ लक्ष्यार्थ आहे , हे परम चरम लक्षास दाखवणारे शास्त्र त्याचे अर्थ आहे आणि त्यांचे लक्ष्य आहे विकारांना दूर करणे, बाहेर चे शत्रू ह्यांचा सारखे आंतरिक शत्रू आम्हास पीडा देतात मन आणि शरीर जड वस्तू आहे तेव्हा त्यांची पीडा मानली जात नाही, सर्वात मोठी पीडा आहे आत्मेचा मायाचे अधीन होणे ज्याने भ्रम आणि अज्ञान ह्यांच्या कारणाने होते शास्त्रा चे परम उद्देश्य आहे अज्ञान ह्याची निवृत्ती, म्हणून गुरूने ज्ञान प्राप्ति ची सन्निधि असावी.



#हिंदी



ऋग्वेद १.४७.४


त्रि॒ष॒ध॒स्थे ब॒र्हिषि॑ विश्ववेदसा॒ मध्वा॑ य॒ज्ञं मि॑मिक्षतं ।

कण्वा॑सो वां सु॒तसो॑मा अ॒भिद्य॑वो यु॒वां ह॑वंते अश्विना ॥


भावार्थ:


त्रिषधस्ते - तीन स्थान पर स्तिथ।

.

बर्हिषी - कुश के आसन पर बैठकर।


विश्ववेदसा - हे अश्विनों!


मध्वा - मीठे रस वाला।


यज्ञम - यज्ञ को।


मिमीक्षतम - सिक्त करने की इच्छा से।


कण्वास: - कण्व पुत्र।


वाम - आपके लिए।


सुत सोमः - सोम अभिषत करकर।


अभिध्य: - द्योतमान।


युवाम - आप दोनों का


हवंते - आह्वान करना।


अश्विना - अश्विनी कुमार!


भावार्थ: हे अश्विनी कुमारों! आप तीन स्थानों पर रखे हुए कुश आसन पर विराजमान होकर यज्ञ का सिंचन करें।स्वयम ही कण्व के वंशज सोम को निचोड़कर आप को बुलाते हैं।


गूढार्थ:- यहां कुश को लेकर बताया गया है कि वह सबसे पवित्र वस्तु है। कुशासन के दो अर्थ हैं।एक है कि यह ऐसा शासन या आदेश है जो विपरीत है और दूसरा है जो शास्त्र सम्मत है।तो शास्त्र में ही जिसका आसन है या शास्त्र ही जिसमे समाहित है वही भगवान की परा वाणी या वाङ्गमय है, मन्त्र है।इन मंत्रों का अर्थ लक्ष्यार्थ है।ये चरम परम् लक्ष्य को बताने वाले शास्त्र ही जिनका अर्थ है। जिनका एक ही लक्ष्य है विकार दूर करना।बाहरी शत्रु की तरह ही हमारे आंतरिक शत्रु हमे पीड़ा देते हैं।मन और शरीर जड़ वस्तु है तो इनकी पीड़ा को पीड़ा नही मानते।सबसे बड़ी पीड़ा है आत्मा का माया के अधीन होना जो भ्रम और अज्ञान के कारण है।शास्त्र का परम उद्देश्य है अज्ञान की निवृत्ति।इसके लिए गुरु से ज्ञान के लिए सन्निधि प्राप्त करना।

18 views0 comments

Recent Posts

See All
Post: Blog2_Post
bottom of page